Warzywo, które sprawdzi się na przydomowych rabatach i w ogrodzie. Wyróżnia się dekoracyjnymi liśćmi, ale wykazuje również szereg cennych właściwości zdrowotnych. Jarmuż to bardzo zdrowe i smaczne warzywo kapustne, dlatego warto poznać je bliżej. Dowiedz się, jak sadzić jarmuż i jakich zabiegów pielęgnacyjnych potrzebuje.

Jarmuż (Brassica oleracea L. var. sabellica L.) jest warzywem kapustnym, które przez wiele lat uprawiane było w celach dekoracyjnych. Charakterystyczne, kędzierzawe liście osadzone są na grubej łodydze, a pozostawiony do kolejnego sezonu, wytworzy nasiona oraz pęd kwiatowy. Co ciekawe liście jarmużu mogą przybierać różne wybarwienie – od jasnozielonego, aż po fioletowy czy brązowy.

Zdrowotne właściwości jarmużu

Mało kto wie, że jarmuż to bogactwo błonnika, białka, żelaza i innych pierwiastków, które odgrywają bardzo ważną rolę w organizmie.

Wspomaga układ pokarmowy, reguluje procesy trawienne, wykazuje działanie przeciwzapalne i przeciwzakrzepowe, chroni przed cukrzycą, sprawdza się w profilaktyce przeciwnowotworowej. Zawartość witamin z grupy B, witamin E oraz C, a także prowitaminy A sprawia, że jarmuż jest świetną alternatywą dla innych warzyw.

Liście jarmużu można spożywać na surowo, ale równie smaczny jest w formie ugotowanej. Doskonały jako ozdoba półmisków z wędlinami oraz zdrowy dodatek do surówek. Jest warzywem niskokalorycznym oraz lekkostrawnym, dlatego szczególnie zalecany jest dzieciom, osobom starszym oraz wszystkim, którym zależy na włączeniu do swojej diety zdrowego i apetycznie wyglądającego elementu.

Cenione odmiany jarmużu

Wśród całej rodziny można znaleźć odmiany zróżnicowane kolorystycznie oraz z różną odpornością na niekorzystne warunki atmosferyczne, głównie na minusowe temperatury. Zobacz, spośród jakich odmian możesz wybierać.

• Kale Krasnaja - dekoracyjna odmiana, której atutem są karbowane liście w kolorze fioletowo-zielonym. Ciekawostką jest, że wybarwienie zmienia się w trakcie sezonu. Po wystąpieniu pierwszych przymrozków liście przybierają nasycony kolor fioletu. Roślina jest bardzo odporna na mróz, więc nie straszne jej polskie zimy.
• Nero di Toscana - ciekawa odmiana z niebiesko-zielonymi, ciemnymi liśćmi, na których widoczne jest jaśniejsze unerwienie. Mrozoodporna. Zbierana już od września, aż do wczesnej zimy.
• Lerchenzungen - jedna z najstarszych i najczęściej uprawianych odmian jarmużu, a jednocześnie jedna z najbardziej okazałych. Wielkość pojedynczego egzemplarza osiąga nawet 100 cm wysokości, a lekko karbowane, podłużne liście wyróżniają się słodkawym smakiem oraz są szalenie aromatyczne.
• Vitessa - karłowa odmiana, rosnąca na wysokość do 40 cm. Bardzo plenna i mrozoodporna. Liście Vitessy są w odcieniu ciemnej zieleni i delikatnie kędzierzawe.

Stanowisko pod uprawę jarmużu

Jarmuż, w przeciwieństwie do innych warzyw kapustnych, jest bardzo tolerancyjny w kwestii stanowiska pod uprawę. Nie wymaga troskliwej opieki i bardzo dobrze poradzi sobie w większości ogrodów.

Małe wymagania glebowe nie oznaczają, że warzywo nie ma swoich preferencji. Najlepiej rośnie w podłożu próchniczym i żyznym, o obojętnym odczynie pH. Jarmuż uwielbia słońce, dlatego miejsca wystawione na jego ekspozycję, będą dla rośliny najlepsze.

Jeśli w Twoim ogrodzie występuje uboga i piaszczysta gleba, w dalszym ciągu możesz rozważyć uprawę warzywa. Musisz jednak mieć na uwadze, by zasilać roślinę specjalnymi nawozami, obornikiem lub kompostem.

Jarmuż jest mrozoodporny. Niestraszne mu mrozy i temperatury spadające nawet 15 kresek poniżej zera. Po wystąpieniu pierwszych przymrozków można delikatnie przykryć warzywo słomą lub włókniną. Zabezpieczona roślina wraz z nadejściem wiosny wypuści ze swoich łodyg młode pędy.

Nie zaleca się sadzenia jarmużu na stanowiskach, na których wcześniej uprawiane były inne warzywa kapustne. Korzystne jest uprawianie po szpinaku, fasoli, cebuli i marchwi, natomiast najlepszym towarzystwem dla jarmużu są pomidory.

Warzywo wykazuje duże zapotrzebowanie na wodę, więc w trakcie sezonu nie można zapominać o systematycznym nawadnianiu grządek.

Jak sadzić jarmuż?

Jarmuż jest warzywem uprawianym z rozsady, którą przygotowuje się kilka tygodni wcześniej.

Ponieważ jest to warzywo zbierane w drugiej połowie roku, sam wysiew nasion oraz sadzenie do gruntu, odbywa się nieco później niż w przypadku innych warzyw.

Kiedy sadzić jarmuż?

Wysiew nasion do skrzynek, na rozsadę, powinien być zaplanowany na przełomie maja i czerwca. Po mniej więcej 7-8 tygodniach siewki są gotowe na zmianę lokalizacji. Możliwe jest również wysianie nasionek jarmużu bezpośrednio do gruntu. W takiej sytuacji warto pamiętać o dwóch kwestiach. Po pierwsze liście jarmużu z siewu do gruntu będą mniejsze, a ich wielkość będzie porównywalna z liśćmi szpinaku. Po drugie, wysiew do gruntu powinien się odbyć nie wcześniej niż w czerwcu, a ostatecznym terminem jest lipiec.

Siewki należy sadzić na rabatach w odstępach 50 × 50 cm, nieco głębiej niż rosły w pojemnikach lub doniczkach. Przed sadzeniem warto wzbogacić glebę sporą dawką kompostu.

Zbiory, czyli kiedy zbieramy liście jarmużu?

Największą zaletą jarmużu, oprócz wszystkich, które wymieniliśmy, są późne zbiory. Kiedy wszystkie warzywa już dawno zniknęły z grządek, a po ich smaku pozostało jedynie wspomnienie – wtedy do akcji wkracza jarmuż.

Liście gotowe są do zbioru mniej więcej 5 miesięcy po zasadzeniu siewek. Tradycyjne zbiory polegają na stopniowym odrywaniu kolejnych liści wyrastających od spodu rośliny. Co ciekawe, im dłużej warzywo pozostanie w gruncie i im dłużej dojrzewa, tym słodsze i smaczniejsze są jego liście.

Zazwyczaj zbiory kończą się pod koniec grudnia. Po zakończeniu prac polowych można zabezpieczyć roślinę, choć nie jest to konieczne.

Jarmuż to bardzo ciekawe warzywo. Choć jest mniej popularne niż inne kapustne, to z pewnością warto zainteresować się jego uprawą. Szczególnie jeśli szukasz warzywa mało kłopotliwego, mało wymagającego, a jednocześnie efektownego, zdrowego i smacznego.